تاریخچه تولید هندوانه های مکعبی :

تاریخچه تولید هندوانه های مکعبی :

- علاقه به پرورش هندوانه هایی با اشکال غیر متعارف و ظاهری فانتزی بویژه مکعبی بصورت روز افزونی در حال افزایش است. تولید هندوانه و سایر میوه جات مکعبی شکل (square fruit) بعنوان روشی جدید و نوظهور (novelty) طی سال های اخیر در علم باغبانی مطرح گردیده است (4).

- تکوین (genesis) هندوانه های چند ضلعی و غیر مرسوم از سابقه ای حدوداً 20 ساله برخوردار است (3). سوابق نشان می دهند که در ابتدا کشاورزانی از مناطق جنوبی ژاپن در حومه شهر "Zentsuji" دریافتند که هندوانه ها را می توان قبل از رسیدن به مرحله بلوغ کامل با قرار دادن در محفظه های فرم دهنده به اشکال مکعبی و چهارگوش تبدیل نمود (6

- این کشاورزان در ادامه به پرورش هندوانه هایی با اشکال تفننی دیگر نظیر : کله قندی (pyramid) و چند وجهی (polyhedral) نیز نائل آمدند و بدینطریق توانستند سهم زیادی از بازارهای مصرف میوه ها را بخود اختصاص دهند و بر درآمد اقتصادی خویش بشدت بیفزایند بطوریکه کشاورزان سایر کشورها نیز به تقلید (imitate) از این کشاورزان در جهت پرورش میوه هایی با اشکال غیر متعارف راغب گردیدند (8،13،4). بدین طریق شیوه تولید میوه های مکعبی (cubing methods) در بسیاری دیگر از کشورها بصورت آزمایشی بر روی هندوانه، کدو حلوایی (squash) و گوجه فرنگی صورت گرفت (4) چنانکه تولید هندوانه های مکعبی بصورت تجربی توسط برخی کشاورزان ماجراجو و بویژه در باغچه های خانگی طی سال های اخیر در ایالات متحده آمریکا آغاز گردیده است (3).

- متعاقب چنین موفقیّت هایی بود که بسیاری از کشاورزان نیازمند کسب اطلاعات بیشتری در رابطه با چگونگی پرورش هندوانه های مکعبی (square) و غیر معمول شدند (2) تا حدّی که نشریه آمریکایی "Lansing State Journal" در پاسخ به چنین نیازهایی طی بسیاری از شماره های مجله بصورت برجسته ای به ترویج پرورش هندوانه های مکعبی با استفاده از بلوک های سیمانی مستطیلی (rectangular cinder blocks) بعنوان قالب های فرم دهنده (mold) پرداخت (3) و دانشگاه ایالتی "Mississippi" که از مراکز عمده تحقیقات و آموزش کشاورزی ایالات متحده آمریکا است به موضوع پژوهش در این مقوله علاقمند گردید و نتایج تحقیقاتی خود را در قالب "watermelon promotion board" منتشر ساخت (8).

گیاهشناسی هندوانه :

- هندوانه (watermelon) با نام علمی "Citrullus lanatus" از خانواده کدوئیان (cucurbitaceae) بعنوان میوه ای است که از گیاهی رونده (vine-like) با ویژگی رشد مداوم (scrambler) و نیازمند به تکیه گاه (trailer) حاصل می شود (13).

- گونه های مختلف هندوانه دارای پوستۀ درخشان (sheen) تا کدر (dull) هستند که سطح زیرین آنها در محل تماس با خاک برنگ زرد روغنی (buttery yellow) در می آیند و در صورت ضربه زدن بر پوسته اش (thump) تولید صدایی میان تهی و بم می نمایند (12). این میوه از پوسته خارجی سخت و صافی بهره می برد که برنگ های سبز، زرد و گاهاً سفید مشاهده می گردد. عصاره و بخش گوشتالوی شیرین میوه های رسیده اش برنگ های نارنجی، زرد، قرمز و در مراحل قبل از رسیدگی برنگ سبز روشن دیده می شود (13).

- گوشت میوه هندوانه در ارقام مختلف با طعم های شیرین، بی مزه (bland) و حتی تلخ مشاهده گردیده اند که بویی خوشایند (fragnance) از میوۀ رسیده برخی انواع آنها به مشام می رسد (13،12).

- در حقیقت این گیاه گلدار نوع ویژه ای از میوه ها را تولید می کند که گیاهشناسان آنرا "pepo" می نامند و نوعی میوه "berry" است که دارای پوسته خارجی (rind = exocarp) ضخیم با بخش گوشتالوی مرکزی (fleshy) موسوم به "mesocarp = endocarp" می باشد (13). میوه های نوع "pepo" از گلهایی با تخمدان زیرین (inferior ovary) حاصل می شوند که یکی از خصوصیات گیاهان خانواده کدوئیان است. هندوانه ها را عموماً بنحوی غیر مدلل از انواع "melon" می دانند درحالیکه از جنس "cucumis" نیستند. مجلس ایالتی "اوکلاهما" آمریکا در طی بیانیه ای ضمن آوریل 2007 میلادی مصوّب ساخت که هندوانه بعنوان یک نوع سبزی محسوب می شود و بدینوسیله به مجادله و اختلاف بین میوه یا سبزی بودن هندوانه پایان بخشید (13).

        جدول2) رده بندی گیاهشناسی هندوانه (13):

ردیف	رده بندی علمی		دسته تخصیصی
	لاتین	فارسی	لاتین	فارسی
1	Kingdom	سلسله	Plantae	گیاهان
2	Cladus	طبقه	Angiosperms	نهاندانگان
3	Division	شاخه	Eudicots	دولپه ایها
4	Class	رده	Rosids	---
5	Order	راسته	Cucurbitales	---
6	Family	خانواده	Cucurbitaceae	کدوئیان
7	Genus	جنس	Citrullus	هندوانه
8	Species	گونه	Lanatus	---

- برای تولید هندوانه های تجاری بهتر است از یک کندوی زنبور عسل (beehive) به ازای هر ایکر جالیز (  4000( مطابق توصیه های وزارت کشاورزی آمریکا بهره گرفت تا گرده افشانی (pollination) مطلوب و مؤثر برای ارقام هندوانه دانه دار بخوبی انجام پذیرد زیرا ارقام هیبرید فاقد بذر (seedless) دارای گرده های عقیم هستند و در اینگونه موارد باید ارقام گرده دهنده (pollinizer) مولد گرده های زنده و بارور را در فواصل ارقام هیبرید کشت نمود. در مواردی که تولید و فراهمی گرده های زنده کاهش می یابد و یا گرده افشانی بهر دلیل بحد بحرانی می رسد و بر احتمال شکل گیری میوه های نامرغوب و بدون بذر افزوده می شود، توصیه می گردد که بر تعداد کندوهای زنبور عسل و همچنین تعداد ردیف بوته های هندوانه گرده پخشان (pollinator) در هر ردیف افزود تاحدّیکه در هر ایکر نیازمند 3 کندو (یک کندو در هر  1300) خواهد بود (13).

منشاء گیاه هندوانه :

- گیاهشناسان مبدأ و منشأ اولیّه هندوانه را آفریقای جنوبی می دانند زیرا در آن مناطق بصورت وحشی رشد می کند و بیشترین تنوّع ژنتیکی را دارد امّا هیچگونه شواهد متقنی مبنی بر شروع اهلی شدن و کاشت هندوانه وجود ندارد درحالیکه برخی دانشمندان عقیده دارند که زراعت هندوانه حداقل در دو هزار سال پیش از میلاد مسیح در درّه رود نیل آغاز گردید. اگرچه هیچگونه ذکری از این موضوع در متون "هیروگلیف" (hieroglyphic) مصریان به میان نیامده است ولی در میان دانه های درشتی که از ابنیه منسوب به دوازدهمین سلسله (twelfth dynasty) پادشاهان مصر و از مقبره فرعون "توتان خامون" (Pharaoh Tutankhamun) یافت شده اند، تعدادی بذر هندوانه نیز وجود دارند (13).

- بر طبق برخی مستندات از قرن دهم میلادی زراعت هندوانه در چین آغاز گردید تا جائیکه امروزه این کشور بزرگترین تولید کنندۀ هندوانه در جهان محسوب می شود(13).

- پژوهش ها مبین آن است که در قرن سیزدهم میلادی مهاجمان آفریقایی (Moorish invaders) گیاه هندوانه را به اروپا معرفی نمودند(13) تا آنجا که زراعت هندوانه در سال های 1600 میلادی بطور گسترده ای در سراسر اروپا رواج یافت (12). برطبق لغت نامه "American food & drink"  در باره میوۀ هندوانه از سال 1615 میلادی در منابع نوشتاری انگلیس ذکر بمیان آمده است (13). سپس اوّلین کاشفان فرانسوی توانستند هندوانه را در سال 1629 میلادی به آمریکا ببرند درحالیکه برخی دیگر از محققان عقیده دارند که بردگان آفریقایی سبب انتقال هندوانه به آمریکا بوده اند. کشت و کار هندوانه از سال 1629میلادی در منطقه مهاجرنشین "ماساچوست" ، در سال 1664میلادی توسط بومیان آمریکایی ایالت "فلوریدا" و در سال 1799 میلادی در حوالی رودخانه "کلرادو" رواج یافت (13،12). برخی دیگر از پژوهندگان بر این باورند که هندوانه از مصر به آفریقا و سپس از شمال آفریقا (moor) به اروپا راه یافته است و از آنجا طی سال های 1500 میلادی توسط اسپانیایی ها به قاره آمریکا برده شده و به کمک مهاجران روسی توسعه پیدا نموده است (12).

مهمترین واریته های هندوانه (notable varieties):

- گونه "Citrullus colocynthis" از اعقاب وحشی (wild ancestor) هندوانه ها محسوب می گردد که اینک از گیاهان بومی مناطق جنوب و غرب آفریقا می باشد. برخی از پژوهندگان که بر روی DNA کلروپلاست تحقیق نموده اند، عقیده دارند که هندوانه های زراعی و ارقام وحشی آنها جملگی احتمالاً از گونه "C . ecirrhosus" مشتق شده اند که در کشور نامیبیا می روید (13).

- دانشمندان از سال 1882 میلادی تاکنون نسبت به اصلاح این گیاه بومی مناطق گرمسیری آفریقا قدم های بسیاری برداشته اند چنانکه هندوانه اینک دارای بیش از 1200 واریته است که از اندازۀ کمتر از یک پوند تا بیش از 200 پوند را شامل می شود و گوشت میوه اش برنگ های قرمز، نارنجی، زرد و سفید دیده می شود(13).

- هندوانه با توانایی سازگاری متوسط در محدوده وسیع جغرافیایی کشت می گردد. این محصول از عملکرد بالایی برخوردار است و نسبت به اغلب بیماریهای جدّی هندوانه نظیر: پژمردگی فوزاریومی (fusarium wilt) و آنتراکنوز (anthracnose) مقاوم می باشد. در سال های اخیر موفقیّت های زیادی در زمینه تولید ارقام اصلاح شدۀ مقاوم به بیماریها بویژه پژمردگی بوته های هندوانه توسط آزمایشگاه اصلاح سبزیجات "USDA" واقع در "Charleston" ایالت "کارولینای جنوبی" کسب شده است که نتیجه اش دستیابی به ارقامی موسوم به "Charleston gray" با گسترش جهانی بوده اند که از شکل دراز و قطور (oblong) و پوسته ای محکم و سفت (hard rind) برخوردارند و برای انباشتن و حمل و نقل (stack & ship) مناسبند (13).

- امروزه کشاورزان 44 ایالت آمریکا به کشت تجاری هندوانه اقدام می کنند که غالباً از اقلام "Charleston gray" بهره می جویند. ایالات جورجیا، فلوریدا، تکزاس، کالیفرنیا و آریزونا از عمده ترین تولید کنندگان هندوانه در ایالات متحده آمریکا می باشند(13).

- ارقام دیگری که در آمریکا کشت می شوند، بفرم کروی (spherical) با اندازۀ کوچک و محتویات قرمز یا زرد رنگ هستند که موسوم به ارقام "Icebox melons" می باشند(13). این ارقام برای شرایط اقلیمی کانادا نیز که دارای فصل رشد کوتاه و شدت نور محدودی هست، سازگاری دارند (8).

سایر ارقام مهّم و پر طرفدار هندوانه عبارتند از :

الف) واریته "Carolina cross" :

- این واریته رکورددار تولید سنگین ترین هندوانه جهان معادل 119 کیلوگرم می باشد که دارای پوست سبز، گوشت میوه قرمز و میوه هایی با وزن متوسط 68- 29 کیلوگرم است و دوره زندگی اش حدوداً 90 روز از کاشت تا برداشت بطول می انجامد (13).

ب ) واریته "Yellow crimson" :

- این واریته دارای گوشت میوه زرد رنگ است که شیرین ترین هندوانه موجود محسوب می شود بطوریکه آنرا با طعم و مزه عسل مقایسه می کنند و مقبولیت فراوانی نسبت به سایر هندوانه های قرمز رنگ دارد (13).

پ ) واریته "Orangeglo" :

- با این واریته پالپ های (pulp) نارنجی و خیلی شیرین تهیّه می کنند. واریته مذکور دارای میوه های دراز و قطور با وزن تقریبی  می باشد. پوست میوه اش برنگ سبز روشن با نوارهای ناهموار سبز تیره است و مدت رشد آن از کاشت تا برداشت حدوداً 100-90 روز بدرازا می کشد (13).

ت ) واریته "Moon & Star" :

- این واریته از سال 1926 میلادی معرفی گردید و رنگ  پوستش سیاه متمایل به بنفش است و تعدادی حلقه های کوچک زرد رنگ موسوم به "star" و 2-1 حلقه زرد رنگ بزرگتر موسوم به "moon" بر سطحش دیده می شوند. وزن میوه های این واریته حدود 23-9 کیلوگرم با گوشت میوه هایی برنگ صورتی یا قرمز و بذور قهوه ای است که شاخ و برگ بوته هایش خالدارند و از دوره کاشت تا برداشت نیازمند حدود 90 روز می باشد(13).

ث ) واریته "Cream of Saskatchewan" :

- این واریته شامل میوه های مدوّر و کوچک با قطر  است که پوستش بسیار نازک و رنگ زمینه اش سبز روشن با نوارهای سبز تیره می باشد. گوشت میوه این واریته برنگ سفید با مزۀ شیرین و دانه های سیاه رنگ است که قابلیت کاشت در اقالیم خنک را دارد. واریته مذکور اصالتاً توسط مهاجران روسی به منطقه "ساسکاچوان" کانادا آورده شده و به حدود 85-80 روز از کاشت تا برداشت نیازمند است (13).

ج ) واریته "Melitopolski" :

- این واریته دارای میوه های مدوّر ، کوچک و ناصاف (rough) بقطر 30-28 سانتیمتر می باشد که واریته ای زودرس و از منطقه "Volga river" کشور روسیه منشأ گرفته است. میوه های هندوانه مذبور توسط دستفروشان (vendors) طی فصل تابستان بصورت تل هایی در حومه مسکو انباشته می شوند و در معرض دید خریداران قرار می گیرند. این واریته به حدود 95 روز از کاشت تا برداشت نیازمند است (13).

چ ) واریته "Densuke" :

- میوه های این واریتۀ مدوّر به وزن بیش از 11 کیلوگرم می رسند که پوست میوه اش برنگ سیاه بدون هیچگونه نوار یا لکه ای می باشد. واریته مذکور فقط در جزایر "Hokhaido" ژاپن به تعداد تقریبی 10 هزار عدد در سال تولید می گردد که گرانترین میوه هندوانه موجود در دنیا محسوب می شود و هر عددش حدود 250 دلار آمریکا معادل 25 هزار ین ژاپن مبادله می شود (13).

روش و مراحل تولید هندوانه های مکعبی :

- هندوانه را می توان حتی در باغچه های خانگی (home garden = backyard garden) پرورش داد امّا ایجاد تغییرات ظاهری در اشکال معمول آنها می تواند تنوّع و شادی را در زندگی برانگیزاند بطوریکه مشاهدۀ روند رشد و شکل گیریش درون چارچوب های گوناگون سبب سرور و رضایتمندی می شود. اغلب مردم و کشاورزان با مشاهده هندوانه های مکعبی بفکر می افتند که چگونه می توان چنین میوه هایی را بوجود آورد تا حیرت، هیجان و کنجکاوی وجودشان را اقناع کنند. آنها از تصوّر اینکه با برملا کردنش در مهمانی ها بر شادی و شعف مهمانان و حضار خواهند افزود، لذّت می برند و بر خود می بالند (1).

- در حقیقت این شیوه از پرورش میوۀ هندوانه یک هوس زود گذر(fad) نیست بلکه تکنیکی واقعی و عملی است(6) امّا دستیابی به اطلاعات لازم برای تولید اینگونه میوه ها نسبتاً دشوار است لذا تجربه و پافشاری در اینکار می تواند به دستاوردهای کافی و قابل اعتنا بینجامد (7).

خلاصه مراحل انجام کار (steps) بشرح زیر می باشند :

مرحله1) خاک بستر مزرعه هندوانه های مکعبی را در زمان آماده سازی باید اندکی بلندتر (elevating) سازماندهی نمود تا زهکشی آب مازاد بخوبی صورت پذیرد و بوته های شادابتری حاصل آیند و در نتیجه میوه های سالمی پرورش (nurturing) یابند (8).

مرحله2) جعبه های مناسبی برای فرم دهی میوه های هندوانه انتخاب شوند:

الف- جنس جعبه ها :

- جنس جعبه ها را از اقلام زیر تهیّه می نمایند:

* ---   پلاستیک های شفاف (transparent plexiglass)

** --   پلاستیک های غیر شفاف بسیار مقاوم (solid opaque plastic)

*** -  پلاستیک های موجدار (corrugated plastic)

****   تخته های چوبی (8)

- بهترین جنسی که برای ساختن جعبه ها انتخاب می شود، همانا ماده ای نشکن بنام "polycarbonate" می باشد که 30 برابر مقاوم تر از شیشه و 12 برابر مقاوم تر از "Artylic" است. "آرتیلیک" نوعی پلاستیک "ترموست" (thermoset) یا پلاستیک سختی ناپذیر شفاف از جنس استرهای پلیمریزه اسیدهای آکریلیک می باشد. ماده "پلی کربونات" نمی شکند ولی در اثر فشار بیش از حد ناشی از رشد میوه هندوانه از محل درزها به آرامی جدا می شود. این ماده به اندازه یک عمر دوام می آورد (9).

ب ) شکل و حجم جعبه ها :

- باید بهترین اندازۀ هندوانه های مکعبی بعنوان میوه هایی عجیب و غریب (peculiar) تعیین شوند زیرا ارقام مختلف هندوانه در زمان رسیدگی دارای حجم و اندازه متفاوتی هستند چنانکه تیپ های "Icebox" نسبتاً کوچک ولی "Charleston gray" نسبتاً درشت می باشند (7). کشاورزان ژاپنی ابعاد جعبه ها را بر اساس حجم نهایی میوه و فواصل قفسه های یجچال های خانگی انتخاب می کنند (6) مثلاً یکی از اندازه های متداولی که در این رابطه برای جعبه ها یا قاب های رشد (cases grow) انتخاب می شود، مکعب هایی با ابعاد  برای هندوانه های کوچک است (9).

- جعبه های رشد اجازه می دهند تا آب و رطوبت مازاد بخوبی تخلیه شوند. بدین ترتیب پوسیدگی ناحیه شکمی میوه هندوانه موسوم به "Belly rot" بکلی حذف می گردد و از حمله حشرات آفت نظیر: ملخ ها (grasshoppers) و حلزون ها (slug) کاسته می شود (9).

- در مواقع استفاده از جعبه هایی که اضلاع جانبی ثابتی دارند، در زمان برداشت و خارج ساختن میوۀ هندوانه مجبور به شکستن جعبه ها خواهید بود. برای ایجاد شکل های متنوّع حتی می توان از بطری های بزرگ شیشه ای (bottle) و یا شیشه های دهان گشاد (jar) بهره گرفت امّا خروج میوۀ هندوانه بالغ فقط با شکستن آنها امکان پذیر خواهد بود (1).

مرحله3) میوه های هندوانه نابالغ (immature) و در حال رشد سریع (newly sprouted) را انتخاب کنید. برای جابجایی میوه هندوانه و ساقه خزندۀ متصل به آن باید با دقت و مراقبت عمل نمائید زیرا بوته های رونده (vine plants) از جابجایی متنفرند (1).

مرحله4) قرار دادن میوه ها درون جعبه های فرم دهنده:

- کشاورزان با گذاشتن میوه های نارس هندوانه درون جعبه های شفاف (transparent) به رشد آنها مطابق با فرم جعبه های منتخب کمک می کنند (10). بطوریکه هندوانه های مکعبی توسط کشاورزان ژاپنی در جعبه های شیشه ای مقاوم و ویژه ای (tempered glass cases) پرورش می یابند (3،6).

- میوه هندوانه را درون جعبه ای که حداقل یکی از اضلاع جانبی اش قابل برداشتن و جابجایی باشد، قرار می دهند. بطور معمول از جعبه های مکعبی استفاده می شود امّا می توانید انواع دیگری از جعبه های ابتکاری نیز بسازید و یا سفارش دهید. جعبه ها را به کمک خاک در موقعیت مناسب مستحکم سازید و به آرامی وضعیت گیاه را بنحو مناسبی تثبیت نمائید. در صورت لزوم می توانید فضاهای مازاد جعبه هارا موقتاً با کمپوست و یا مالچ پُر کنید تا از تغییر وضعیت میوه هندوانه جلوگیری گردد (1).

مرحله5) دوره داشت محصول :

- بر روی هر جعبه می توان یک بلوک سیمانی بعنوان سرباره (cinder) قرار دهید تا ثابت بماند (1).

- آبیاری و سایر عملیات داشت مزرعه باید مطابق معمول تداوم یابد.

- مطمئن شوید که میوه های هندوانه از نور کافی برخوردارند.

- آبیاری بوته ها و در نتیجه رشد میوه ها ممکن است باعث آسیب به جعبه ها شود لذا در صورت لزوم باید نسبت به جایگزینی جعبه ها با جعبه های بزرگتر اقدام گردد بنابراین آماده نمودن تعدادی جعبه رزرو در اندازه های مختلف ضرورت دارند (1).

مرحله6) عملیات برداشت :

- میوه هندوانه زمانیکه در چارچوب قرار می گیرد، بخوبی در فضای محفظه حفظ می شود و همچنان که رشد می یابد بشکل فضای داخلی محفظه در می آید(4،1).

- هندوانه ها تا مرحله رسیدگی حدود 60 روز را در جعبه ها سپری می کنند (10) ولی زمانیکه میوه ها به رشد نهایی رسیدند و به اشکال مورد نظر در آمدند باید بموقع از بوته ها برداشت شوند و بلافاصله از جعبه ها و چارچوب ها آزاد (freeing) گردند (2،1).

مزایا و فواید فرُم دهی میوه های هندوانه :

- کشاورزان زیرک و خوش ذوق ژاپنی میوه های هندوانه را درون محفظه های مکعبی جا می دهند و آنها را مجبور به ادامه رشد در شرایط خاص و محدود می کنند. این میوه ها همچنان که به بوته ها متصلند، بمرور رشد می کنند و بزرگ می شوند و بشکل قالب های اطرافشان در می آیند(3). این شیوه دارای فواید زیر می باشد:

1) هندوانه های مکعبی پس از برداشت بخوبی بر روی همدیگر قرار می گیرند (stackable) و برای نگهداری در یخچال و یا انبارها مناسب ترند و براحتی با کامیون ها حمل و نقل می گردند درحالیکه هندوانه های گرد نیازمند فضای بیشتری در یخچال ها و سردخانه ها هستند و منظره مناسبی را در این مکانها ایجاد (awkward) نمی کنند و در مواقع حمل و نقل بمیزان قابل توجهی صدمه می بینند(3،2،6).

2) هندوانه های مکعبی را بخوبی می توان در جعبه ها و یا کاغذهای کادویی بسته بندی نمود و بعنوان هدایایی گرانبها و منحصر بفرد بفروش رسانید(4).

3) تولید هندوانه های مکعبی بعنوان یک سرگرمی (fun & hubby) باعث می شود تا پرورش دهندگان خانگی برای اغناء حس کنجکاوی به انجام فعالیت های کشاورزی راغب گردند و ابعاد جدیدی در احیاء باغچه های خانگی گشوده می شود (7،8).

4) از هندوانه های مکعبی می توان با سهولت بیشتری برش یا قاچ (slice) تهیّه نمود(3). برش هایی که از هندوانه های مکعبی تهیّه می شوند، بفرم نوارها و باریکه های دراز (longstrips) هستند لذا بر خلاف قاچ های هلالی مرسوم (crescent shape) به آسانی خورده می شوند (10).

5) در برخی مناطق که فضا برای تولید هندوانه کم است و به تعداد کافی نمی توان هندوانه پرورش داد بدین طریق می توان با تولید هندوانه های کمتر ولی گرانبهاتر به درآمد کافی دست یافت (6).

6) هندوانه های مکعبی از فسادپذیری (perishable) کمتری در زمان انبارداری برخوردارند لذا از مقبولیت بیشتری به سبب کاهش هزینه ها و خسارات بهره مندند (11).

7) اندازه و فرم میوه های هندوانه مکعبی برای مصرف کنندگان خانگی بر خلاف مصارف صنایع غذایی اهمیّت فراوانی دارند (6) و مشتریان آنها را بصورت گیاهانی باور نکردنی و اعجاب انگیز (myth) تصوّر می کنند (8). لذا مشاهده میوه های هندوانه ای که دارای اشکال غیر متعارف هستند، موّجد حس جدید و غریبی در مشتریان می شود و عابران مسحور مشاهده (eye-catching) میوه هایی با اشکال تازه و غیر منتظره می گردند. رهگذران اغلب آنها را با اشارات سر و دست (beckon) بهمدیگر نشان می دهند و رانندگان وسایل نقلیه را نگه می دارند و به تماشا، تحسین و خریداری آنها می پردازند(10،8).

8) پرورش دهندگان خانگی در ابتدا فقط برای سرگرمی و رفع نیازهای شخصی اقدام به تولید و پرورش هندوانه های مکعبی می نمودند درحالیکه اینک تولید هندوانه های مکعبی در بسیاری از کشورها از حالت تفننی گذشته و به مرحله تجاری و تولید انبوه قدم گذاشته است (7).

- کشور ژاپن از جمله اولین و بزرگترین بازارهای خرید و فروش هندوانه های مکعبی است (6). همچنین اخیراً اینگونه هندوانه ها (cubed = square) بمرور جایگاه ویژه ای را در سبد غذایی شهروندان بریتانیایی گشوده اند. عاملان تهیّه و خرید میوه های غیر بومی (exotic) شرکت عظیم و زنجیره ای فروش مواد غذایی "Tesco" انگلیس معتقدند که هندوانه های مکعبی به سبب نگهداری و مصرف سهل تر مورد استقبال خریدارن می باشند لذا اقدام به عرضه هندوانه های مکعبی محصول برزیل از ماه اکتبر هر سال می نمایند (10).

9) خرده فروشی (retail) هندوانه های مکعبی از جایگاه رو به رشدی در دنیا برخوردار می باشد تا جائیکه اغلب مشتریان مبادرت به ابتیاع آنها با بهایی بسیار بالاتر و حداقل دو برابر قیمت هندوانه های معمولی می نمایند(3،13). بهای هر هندوانه مکعبی در فروشگاه های ژاپن با برچسب ویژه ای مشخص شده اند چنانکه هر عدد از هندوانه های مکعبی متوسط را به بهای 10 هزار "ین" معادل 89-82 دلار آمریکا بفروش می رسانند درحالیکه هندوانه های معمولی هم حجم آنها دارای ارزشی برابر با 25-15 دلار هستند(9،6). در این راستا یک کشاورز اهل ایالت جورجیا آمریکا نیز با رضایتمندی اعلام نموده است که هر هندوانه مکعبی را به بهایی معادل چندین هندوانه معمولی (regular) بفروش می رساند (2).

ترکیب عناصر غذایی و موارد مصرف هندوانه :

- هندوانه از گروه میوه هایی نیست که در صورت برداشت شدن در مرحله نارس بتواند در انبار به مرحله رسیدگی نائل آید گواینکه در صورت نگهداری در شرایط غیر یخزدگی (un-refrigerate) به نرم شدن بافت میوه خواهد انجامید (12).

- هندوانه های نارس دارای خاصیت اسیدی ضعیف هستند. متخصصین تغذیه توصیه می کنند که از مصرف هندوانه هایی با گوشت میوه سفت، سفید و پوستی سبز رنگ در ناحیه تماس با زمین که مشخصه عدم رسیدگی و بلوغ میوه است، خودداری شود(12).

- هندوانه های برداشت شده را در صورت زخمی نشدن می توان در انبارهایی با دمای متعارف حداقل به مدت دو هفته نگهداری نمود. توصیه می شود که همواره قبل از بریدن میوه هندوانه نسبت به شستن پوست خارجی آن با آب و صابون مبادرت ورزند (12).

- هندوانه هایی که پس از بریدن در یک مرحله مصرف نمی شوند، بهتر است در ظروف یا پاکت های پلاستیکی قرار گیرند و در یخچال نگهداری شوند (12).

  جدول3) مقدار عناصر غذایی (nutrition) موجود در 100 گرم از بخش های خام و خوراکی هندوانه(13):

ردیف	ماده غذایی	مقدار	ردیف	ماده غذایی	مقدار
1	انرژی	30 کیلوکالری	12	پانتوتینیک اسید (ویتامین )	221/0 میلیگرم
2	کربوئیدراتها	55/7 گرم	13	ویتامین	045/0 میلیگرم
3	قندها	2/6 گرم	14	فولیت (ویتامین )	3 میکروگرم
4	فیبر رژیمی	4/0 گرم	15	ویتامین C	1/8 میلیگرم
5	چربی	15/0 گرم	16	کلسیم	7 میلیگرم
6	پروتئین	61/0 گرم	17	آهن	24/0 میلیگرم
7	آب	45/91 گرم	18	منزیم	10 میلیگرم
8	ویتامین A	28 میکروگرم	19	فسفر	11 میلیگرم
9	تیامین (ویتامین )	033/0 میلیگرم	20	پتاسیم	112 میلیگرم
10	ریبوفلاوین (ویتامین )	033/0 میلیگرم	21	روی	10/0 میلیگرم
11	نیاسین (ویتامین )	178/0 میلیگرم	---	---	---

برخی از رایج ترین موارد مصرف میوه هندوانه بشرح زیر می باشند :

1) هندوانه از میوه هایی است که در پیک نیک ها و مهمانی های تابستانه خواستاران زیادی دارد. از میوه هندوانه می توان بعنوان خوراک مختصر، میان وعده و سرپایی در سراسر سال بهره گرفت (5).

2) هندوانه جزء اصلی بسیاری از دستورالعمل های غذایی است لذا بعنوان یک میوه شیرین و زیبا و همچنین سبدی برای چیدن دیگر میوه ها که در همه جا و هر زمانی بکار می آید (5).

3) از میوه هندوانه برای تهیّه بسیاری از سالادهای فصل بهره می گیرند (13).

4) هندوانه را بعنوان ماده غذایی نسبتاً ادرار آور (mildy diuretic) نیز مصرف می کنند (13).

5) از عصاره هندوانه برای تهیّه نوشابه های خاص بهره می گیرند (13).

6) در فرهنگ ویتنامی ها از دانه های هندوانه در ضمن جشن های سال نو موسوم به "Tet" بعنوان تنقلات (snack) مصرف می شود (13).

7) پوسته خارجی (rind) و سبز رنگ هندوانه نیز قابل خوردن است و گاهاً بعنوان سبزی مصرف می شود بطوریکه در چین بصورت جوشانده (stewed)، ترشی (pickle) و مخلوط های میوه و گوشت سرخ کرده (stir-fried) استفاده می گردد (13).

8) پوست داخلی (inner rind) هندوانه معمولاً برنگ سبز روشن تا سفید می باشد. این ناحیه نیز قابل مصرف و حاوی بسیاری از عناصر غذایی است ولیکن غالباً مردم از خوردنش بواسطه عدم جاذبه و طعم مطلوب خودداری می ورزند (13).

9) از ترشی پوست هندوانه معمولاً در مناطق جنوبی ایالات متحده آمریکا بهره می برند (13).

10) برای تهیّه "stir-fried" ابتدا پوست هندوانه را از گوشت میوه جدا می کنند و با روغن زیتون، سیر، فلفل تند (chili)، موسیر (scallion)، شکر و عرق نیشکر (rum) می پزند (13).

11) ماده "citrulline" که از میوه هندوانه بویژه پوستش استخراج می گردد بعنوان محرک (stimulator) اثربخشی داروی "اکسید نیتروژن" (nitric oxid) بکار می آید. دانشمندان عقیده دارند که اکسید نیتروژن سبب تمدّد اعصاب (relax) و گشادگی رگهای خونی (blood vessels) می شود و همچنین همانند داروی "Viagra" باعث تحریک و افزایش غیر عادی میل جنسی (libido) می گردد (13).

12) آمینو اسید "citrulline" را برای اوّلین دفعه از هندوانه استخراج نمودند و مورد بررسی قرار دادند. این ماده بمیزان معنی داری در هندوانه ها وجود دارد لذا با مصرف مداوم هندوانه بر مقدارش در پلاسمای خون (blood plasma) افزوده می شود و موجب اختلالاتی در تنظیم مقدار اوره خون انسان می گردد که به عارضه "citrullinaemia" موسوم است (13).

13) در شهر "chinchilla" از ناحیه "کوئینزلند" استرالیا اقدام به برگزاری جشن های دوسالانه ای برای نمایش انواع هندوانه ها و خربزه ها می شود (13).

14) سوارکاران شرکت کننده در جشن های سنتی شهر "ساسکاچوان" کانادا از پوست هندوانه بعنوان کلاه محافظ بدلی (makeshift hemlet) بهره می برند (13).

15) در طبیعت سوسکی وجود دارد که ظاهرش از الگویی مشابه نوارهای سبز هندوانه برخوردار است لذا این سوسک 10 نواره (ten-lined) را با نام "سوسک هندوانه" (watermelon beetle) می شناسند (13).

برخی از مهمترین فواید هندوانه ها بدین قرارند (5،13) :

1) "لیکوپن" (lycopene) از مهمترین مواد مفید در میوه های تازه و سبزیجات است. مقدار لیکوپن هندوانه از گوجه فرنگی نیز بیشتر می باشد بطوریکه 20-15 میلی گرم لیکوپن در هر 2 فنجان آب هندوانه وجود دارد بعلاوه هندوانه هایی که درونشان قرمز است، حاوی لیکوپن بیشتری هستند.

2) ماده "آنتی اکسیدان قرمز" (red antioxidant) را از لیکوپن هندوانه تهیّه می کنند.

3) میوه هندوانه عاری از کلسترول (cholesterol) و مواد چرب است لذا برای مبتلایان به بیماری چربی خون مفید می باشد.

4) هندوانه از مقدار سدیم اندکی برخوردار است بنابراین برای بیماری فشار خون زیانبخش نیست.

5) هندوانه منبعی از ویتامین های A ،   و C محسوب می شود.

6) این میوه از مواد طبیعی محتوی آب (hydrator) بحساب می آید بطوریکه 92 درصدش را آب تشکیل می دهد و می تواند مایعات کافی و مورد نیاز بدن افراد را تأمین کند.

7) ماده "بتاکاروتن" نیز بمیزان زیادی در هندوانه وجود دارد.

8) هندوانه بطور کلی از نظر وزنی حاوی 6 درصد قندها و 92 درصد آب است و نظیر سایر میوه ها بعنوان منبعی از ویتامین C تلقی می گردد.

9) دستورالعمل تهیّه "watermelon benedict":

الف- 5/1 فنجان از گرانول های غذایی کم چرب

ب -    فنجان عسل مطابق با دمای اتاق

پ -  6-4 برش دایره ای از هندوانه به ضخامت  اینچ و قطر 3 اینچ که دانه های آنرا خارج ساخته اید.

ت -  6-4 برش از میوه کیوی به ضخامت  اینچ بعنوان برجک (peeled)

ث -   یک فنجان ماست کم چرب که با آب لیمو بصورت کرم در آمده باشد.

ج -  3-2 دانه انگور ارغوانی که آنها را از وسط باز نموده و پس از استخراج دانه هایش برای تزئین (garnish) بعنوان قله استفاده می گردد.

n    گرانول ها را با ریختن اندک اندک عسل مخلوط کرده و بهم بزنید.

n    مخلوط فوق را بصورت دایره ای بقطر 3 اینچ و ضخامت مناسب بر روی دیس بریزید.

n    بر روی هر کدام از آنها یک برش دایره ای از هندوانه و سپس برشی از کیوی بگذارید.

n    قاشقی از مخلوط ماست را بر روی کیوی و هندوانه بریزید همانگونه که از سُس "hollandaise" یعنی مخلوطی از کره ، زرده تخم مرغ ، آب لیمو و سرکه استفاده می شود.

n    بر روی همه آنها باید نصفه ای از یک دانه انگور گذاشته شود همچنان که از دانه های زیتون  در موارد مشابه استفاده می گردد(5).

10) دستورالعمل تهیّه "watermelon donuts" :

الف-  برش هایی از هندوانه را بشکل دونات تهیّه کنید.

ب -  کِرمی ترش مَزه با استفاده از آبغوره بسازید.

پ -  مقداری شکر به آن بیفزایید.

ت -  مقداری وانیل برای بهبود مزه به آن اضافه کنید.

ث -  تعدادی هسته بادام درختی را بصورت خلال (slivered) در آورید.

n    بذرها را از برش های هندوانه ای که بشکل دونات و به ضخامت 5/1 اینچ تهیّه نموده اید، خارج سازید.

n    مقداری وانیل به کِرم ترش و شیرین بیفزایید.

n    دونات هندوانه را با کرم فوق پوشش دهید.

n    بر روی آنها از خلال های بادام درختی بپاشید.

n    لایه ای دیگر از برش هندوانه را بر روی آنها قرار دهید.

n    مقدار دیگری از کرم را بر روی آنها بریزید.

n    مقداری از خلال های بودادۀ بادام درختی را بر روی آنها قرار داده و سپس سرو کنید(5).

11) سایر غذاهایی که با هندوانه تهیّه می شوند به قرار زیر می باشند که برای آگاهی از دستور تهیّه آنها می توانید به این آدرس مراجعه نمائید :(www.watermelon.org) :::

1-11)  "grilled chicken and watermelon sandwich"

2-11)  "roasted pepper watermelon salsa"

3-11)  "watermelon Hawaii"

4-11)  "shrimp watermelon sate"

5-11)  "watermelon pyramids"

6-11)  "watermelon mango margarita"

7-11)  "frosted watermelon"

8-11)  "watermelon dippers"

9-11)  "watermelon pizza supreme"

10-11)  "watermelon roll ups"

11-11)  "watermelon sno cones"

12-11)  "Americana basket"

13-11)  "watermelon snowman"

14-11)  "watermelon fish"

15-11)  "watermelon beach party"

16-11)  "watermelon syrup"

17-11)  "watermelon ice cubes" ... مأخذ (5).

منابع و مآخذ :

1) BR – 2010 – How to grow a square watermelon – MediaWiki

2) Coker , Christine – 2010 – Square melon production or adventures in horticulture – Missisippi State University Coastal Research & Extention Center

3) Hager – 2007 – Square watermelons – The New York Times Company

4) Ireith – 2010 – Square fruit – University display gardens ; West Madison Agriculture Research Station

5) N.W.P.B – 2006 – Watermelon , healthy and delicious everyday – National Watermelon Promotion Board , "watermelon.org"

6) Patterson , Thom – 2003 – Japan corners the market on square fruit – Cable news network , LP , LLLP

7) PRW – 2006 – Square watermelon brings new dimension to home garden – Prweb , Toronto , Canada

8) RSS – 2008 – My square watermelon journey – Wordpress

9) Siteme – 2010 – Square Watermelon Cases – Sitemeter

10) Skynews – 2006 – Cubed fruit is UK`s new square meal – BskyB

11) Thornsbury , Suzanne – 2003 – Market trends ; an external analysis – Dept. of Agricultural Economics Michigan State University

12) Wikipedia – 2010 – Watermelon – Wikimedia Foudation Inc.

13) Wikipedia – 2005 – Watermelon – MediaWiki