بیماری طاعون گاوی

بیماری طاعون گاوی

مقدمه:
بسیاری از احتیاجات غذایی انسان ها از دام ها به دست می آید و در بین دام ها گاو در تولیدات دامی نقش مهمی دارد
می دانید که جمعیت جهان و همین طور جمعیت کشور ما روز به روز بیشتر می شود به همین دلیل نیاز به مواد غذایی ، مخصوصاً تولیدات دامی نیز زیادتر می گردد . برای رفع این نیازها باید تولیدات دام ها را بالا ببریم .
یک گاودار خوب برای موفقیت در کار خود باید خیلی از چیزها را بداند به طور مثال باید در زمینه های مدیریت ، پرورش ، پیشگیری از بیماری ها و ... اطلاعات و آگاهی های لازم را داشته باشد. در این صورت بر مشکلات غلبه کرده و در کار خود موفق خواهد شد. در کار دامداری، آگاهی از بیماری های دامی بسیار مهم است.
در این مقاله سعی کرده ایم شما را با بیماری طاعون گاوی آشنا کنیم و راه های شناسایی و پیش گیری از این بیماری را به شما معرفی کنیم . تا با عمل کردن به نکته ها و راهنمائیهای ارائه شده، دام های شما سالم بمانند و تولیدات و درآمد شما زیادتر بشود .
انشاء ا...

طاعون گاوی چیست؟
طاعون گاوی یکی از بیماری های مهم در بین نشخوارکنندگان است. یکی از حساس ترین دام ها نسبت به این بیماری گاو است. ولی طاعون نشخوارکنندگان در گاو میش ، گوسفند ، بز و شتر هم دیده می شود به طور کلی در هر نقطه ای که بیماری وجود داشته است، گاوها نسبت به آن مقاومت بیشتری پیدا کرده اند.
بیماری طاعون گاوی با بیماری خطرناک طاعون که از جوندگانی مانند موش به توسط کک ها به انسان منتقل می شود و بیماری مشترک بین انسان و دام است، تفاوت دارد. طاعون گاوی بیماری مخصوص نشخوار کنندگان ، به ویژه گاو است.
راه های انتقال بیماری کدامند؟
بیماری طاعون گاوی از راه آلوده شدن غذای سالم به خون، ادرار ، مدغوع و آب دهان و آب بینی گاو بیمار ، انتقال پیدا می کند.
تماس مستقیم گاوها با گوسفند و بز، باعث آلودگی این حیوانات می شود. به طور کلی تماس مستقیم یا غیر مستقیم دام های آلوده با دام های سالم موجب این بیماری در میان دام ها می شود. در مرحله شدید بیماری، ویروس بیماری در تمام بافت ها و مایع های بدن دام وجود دارد. بنابراین دفع ویروس از راه هایی که گفتیم، موجب آلودگی دام های حساس می شود.
نکته مهم ،واگیری بسیار بالای بیماری است. به همین دلیل این بیماری تلفات بالایی در دام های مبتلا ایجاد می کند.
نشانه های بیماری طاعون گاوی چیست؟
دوره پنهان بودن بیماری یعنی دوره ای که دام به بیماری آلوده می باشد، اما نشانه های بیماری را نشان نمی دهد 3 تا 8 روز است.
1- یکی از نشانه های ظاهری بیماری ، تب بالا (از 40 تا 41 درجه سانتیگراد) است، تب، اولین نشانه بیماری به حساب می آید.
2- همچنین دام ، نشخوار نمی کند و حالت خمودگی پیدا می کند. توجه داشته باشید که ممکن است پس از این مرحله، تب دام قطع شود و درجه حرارت بدن به کمتر از حالت طبیعی نیز برسد. این حالت به دلیل ضعف و ناتوانی حیوان به وجود می آید. پس از این مرحله، دام می میرد.
3- از نشانه های دیگر بیماری دام، زخم هایی است که در دهان، سقف دهان، لثه ها، زبان و زیر زبان به وجود می آید. این زخم ها خون ریزی هم می کنند.



وجود زخم در دهان، از نشانه های بیماری طاعون گاوی است.



زخم در زیر زبان و گوشه لبها از نشانه های بیماری طاعون گاوی است.

4- دام به اسهال شدید، بدبو و آبکی دچار می شود.
5- بینی و چشم دام ، ترشحات چرکی شدید دارد.




ترشحات چرکی در گوشه چشم و اطراف سوراخ بینی از نشانه های بیماری طاعون گاوی است.

6- تنفس دام با مشکل روبه رو می شود.
7- بیشتر وقت ها، 2 تا 6 روز پس از شروع نشانه های ظاهری بیماری ، گاو می میرد. اما ممکن است بعضی از دام ها 2 تا 3 هفته نیز در برابر مرگ مقاومت کنند. اما مرگ و میر دام های مبتلا به بیماری طاعون گاوی بسیار بالاست.

چگونه بیماری تشخیص داده می شود؟
بیماری طاعون گاوی بر اساس نشانه های ظاهری، تاریخچه بیماری در منطقه و زیاد بودن مرگ و میر دام ها تشخیص داده می شود. اما تشخیص قطعی، حتماً باید به وسیله دکتر دامپزشک و آزمایشگاه انجام شود.

آیا برای بیماری طاعون گاوی، درمانی وجود دارد؟
هیچ راه درمانی برای بیماری طاعون گاوی وجود ندارد. دام بیمار به دلیل اسهال شدید و کم شدن آب، املاح و خون بدن، تلف می شود. بنابراین باید از به وجود آمدن این بیماری پیشگیری شود. این کار با واکسیناسیون و قرنطینه مرزی امکان دارد.



اسهال شدید، بدبو و آبکی از علامت های مهم بیماری طاعون گاوی است.

ویروس بیماری به چه چیزی حساس است؟
سعی کنید جایگاه نگهداری گاوها ، سرد و نمناک نباشد. زیرا ویروس طاعون گاوی نسبت به سرما مقاوم است.
جایگاه نگهداری گاوها به نحوی ساخته و یا اصلاح شود که نور مستقیم خورشید به آنجا بتابد. زیرا ویروس طاعون گاوی به نور آفتاب حساس است و در مدت حدود 2 ساعت از بین می رود. 



تابیدن نور خورشید به جایگاه دام ها سبب جلوگیری از بیماری طاعون گاوی می شود.

راه های پیشگیری و کنترل بیماری کدامند؟
1- واکسیناسیون: بهترین و راحت ترین راه پیشگیری بیماری، انجام واکسیناسیون است. در صورتی که این عمل درست انجام شود، دام ها در برابر بیماری ایمنی بالایی به دست می آورند و به این بیماری مبتلا نمی شوند.
2- قرنطینه مرزی: بیماری طاعون گاوی در کشورهای همسایه ، مانند عراق و ترکیه وجود دارد و دام های آنها در برابر آن مقاوم شده اند. اما در کشور ما این بیماری باعث تلفات شدید دام ها می شود. بنابراین هنگام ورود دام هایی مانند گاو و گوسفند از مرز این کشورها باید این دام ها به طور کامل کنترل شده و در قرنطینه قرار گیرند.
3- خوراندن آغوز به گوساله: راه دیگر به وجود آوردن ایمنی و پیگیری از بیماری، خوراندن آغوز گاوهای واکسینه شده به گوساله آنها است. این کار نیز موجب ایمنی موقت گوساله می شود. 




به گوساله های خود آغوز بخورانید تا آنها در مقابل بیماری های مختلف مقاوم شوند.

باید توجه کنید که خوراندن آغوز در روزهای اول تولد به گوساله (به خصوص روز اول) باعث ایجاد مقاومت نسبت به بسیاری از بیماری ها از جمله طاعون گاوی، به صورت موقت خواهد شد. در صورتی که گاوی از بیماری طاعون گاوی نجات پیدا کند، تا آخر عمر نسبت به آن مقاوم می شود. اما خوب است توجه کنید که تعداد این دام ها بسیار کم است. در کشور ما واکسیناسیون گاوها بر ضد طاعون گاوی، به وسیله سازمان دامپزشکی به صورت مداوم انجام می شود. انجام این کار تا حدود زیادی باعث کنترل بیماری در کشور شده است.
برای پیشگیری ، چه نکته هایی باید رعایت شود؟
این بیماری باعث مرگ و میر تعداد زیادی دام در مدتی کوتاه می شود. همچنین خیلی سریع به دام های سالم منتقل می شود. به همین دلیل در پیشگیری از این بیماری باید به نکته های زیر توجه کنید:
1- اگر با مورد مشکوکی از این بیماری روبرو شدید، خیلی زود به اداره دامپزشکی محل خود اطلاع دهید.
2- برای واکسیناسیون دام های خود با مأمورین سازمان دامپزشکی همکاری کنید.
3- از جابه جایی دام های بیمار یا مشکوک به بیماری ، تاروشن شدن وضع آنها خودداری کنید.
4- خوشبختانه طاعون گاوی، بیماری مشترک بین انسان و دام نیست. این بیماری انسان را بیمار نمی کند. اما از مصرف گوشت دام های بیمار بدون هماهنگی با دامپزشک و یا بازرسان بهداشت گوشت، خودداری کنید. زیرا یکی از راه های مهم انتشار بیماری در بین گاوهای سایر مناطق کشور، پخش گوشت آلوده ، در مراکز فروش گوشت است.
5- محل نگهداری دام های آلوده و بیمار را با مواد ضد عفونی کننده مانند آب آهک ضد عفونی کنید. اما بهترین راه ،سوزاندن بستر و شعله دادن دیواره های محل نگهداری دام های بیمار است.



سوزاندن کف دیواره های محل نگهداری دام ها با شعله آتش، سبب کشته شدن میکروب ها می شود.

6- دام هایی را که بر اثر بیماری تلف شده اند در گودال عمیق (حداقل 2 متر) دفن کنید.سپس سطح آن محل را با پودر آهک (به ضخامت 15 تا 20 سانتیمتر) بپوشانید.



دفن بهداشتی لاشه های آلوده ، سبب جلوگیری از انتشار بیماری می شود.


7- توصیه های مأمورین دامپزشکی را درباره این بیماری جدی بگیرید.


خلاصه مطالب:
طاعون گاوی یکی از بیماری های مهم نشخوارکنندگان است. یکی از حساس ترین دام ها نسبت به این بیماری، گاو است.
 بیماری طاعون گاوی درمان ندارد.
 طاعون گاوی به هیچ وجه و از هیچ راهی حتی با خوردن گوشت گاو بیمار به انسان منتقل نمی شود
 راه های انتقال بیماری عبارتند از:آلوده شدن غذای دام سالم به خون، ادرار، مدفوع، آب دهان و آب بینی گاو بیمار و تماس مستقیم یا غیر مستقیم دام سالم با دام بیمار
 نشانه های بیماری طاعون گاوی عبارتند از: تب بالا، نشخوار نکردن، خمودگی ، کاهش درجه حرارت بدن در مراحل نهائی بیماری ، زخم های داخل دهان ، لب ها، سقف دهان، لثه ها و زیر زبان، اسهال شدید، بدبو و آبکی ، ترشحات چرکی از بینی و چشم دام و مشکل شدن تنفس دام.
 مرگ و میر در دام های مبتلا به طاعون گاوی بسیار بالا است.
 تشخیص طاعون گاوی فقط در صلاحیت دکتر دامپزشک است.
 نور آفتاب ، ویروس طاعون گاوی را در مدت 4 ساعت از بین می برد.
 راه های پیشگیری از بیماری عبارتند از: واکسیناسیون، قرنطینه مرزی، خوراندن آغوز به گوساله و دفن بهداشتی گاوهای تلف شده.

 در صورت مشاهده بیماری طاعون گاوی سریعاً به اداره دامپزشکی محل اطلاع دهید.

تهیه کنندگان :
دکتر سعید حسین زاده
محمد رضا رستگار